HTT: Một trong những phán quyết quan trọng nhất ảnh hưởng đến vấn đề bạo động từ súng ống được đưa ra hôm nay sau khi Tòa tối cao pháp viện tuyên bố Hiến pháp bảo vệ quyền mang súng nơi công cộng.
Tòa tối cáo đã bác bỏ một đạo luật về súng của tiểu bang New York được ban hành hơn một thế kỷ trước, đặt ra những hạn chế đối với việc mang súng ngắn giấu trong người để ra đường. Giới phân tích xem đây là quyết định mở rộng quyền sử dụng súng rộng rãi nhất trong một thập kỷ qua tại Hoa Kỳ. Người đại diện cho phe bảo thủ của tòa tối cao là thẩm phán Clarence Thomas trong bản phân tích cho rằng, chỉ vì tiểu bang New York chỉ cấp giấy phép mang súng nơi công cộng khi người nộp đơn thể hiện nhu cầu tự vệ đặc biệt, vì thế tòa kết luận rằng, luật của New York đã vị phạm hiến pháp. Tòa đã ra phán quyết với tỉ lệ 6 trên 3.
Điểm đáng quan tâm là phán quyết mới nhất của tòa tối cao sẽ là tiền đề để các tòa án cấp dưới áp dụng trong tương lai khi họ phân tích các hạn chế súng khác, có thể bao gồm các đề xuất hiện có trước Quốc hội nếu cuối cùng chúng được quốc hội bỏ phiếu thông qua.
Tổng thống Joe Biden, người đang làm việc với Quốc hội về luật kiểm soát súng, cho biết ông “vô cùng thất vọng” với quyết định này. Trong tuyên bố đưa ra sau phán quyết, TT Biden ghi nhận rằng, trước các vụ tấn công kinh hoàng ở Buffalo và Uvalde, cũng như các hành vi bạo lực súng đạn hàng ngày không gây được sự chú ý trên toàn quốc, chúng ta phải làm nhiều hơn với tư cách là một xã hội – chứ không phải ít hơn – để bảo vệ người dân Hoa Kỳ.
Vụ kiện khởi sự từ hai người đàn ông ở New York là Robert Nash, Brandon Koch khi ông đã bị New York từ chối quyền được mang súng dấu trong người và xuất hiện nơi công cộng mặc dù đã cả hai đã vượt qua các cuộc kiểm tra lý lịch bắt buộc và có được giấy phép mang súng để săn bắn và hành nghề, nhưng họ không thể thiết lập nhu cầu tự vệ đặc biệt theo luật để nhận được giấy phép.
Nash, chẳng hạn, đã yêu cầu mang theo một khẩu súng ngắn để tự vệ sau một loạt vụ cướp trong khu phố của ông. Nhưng đã bị từ chối vì đã không thể hiện nhu cầu tự vệ đặc biệt. Còn ông Koch muốn có một giấy phép tương tự, và cũng đã thông qua chương trình huấn luyện an toàn, nhưng cũng bị từ chối.
Cả hai được Hiệp hội Súng trường và Súng lục Bang New York – một chi nhánh của NRA, đệ đơn kiện tiểu bang chiếu theo điều khoản trong Tu chính án thứ hai, bảo đảm quyền không chỉ sở hữu vũ khí, mà còn được mang chúng trong người và xuất hiện nơi công cộng.
Luật sư đại diện cho rằng luật của New York đã khiến một cá nhân bình thường gần như không thể có được giấy phép vì các quy định quá khắt khe, nhất là việc quyết định thường đến từ người cảnh sát cung cấp giấy phép. Luật của New York yêu cầu những người nộp đơn muốn mang súng ngắn nơi công cộng phải thể hiện nhu cầu tự vệ “thực tế và rõ ràng”, hôm nay tòa tối cao cho đây là quy định không hợp hiến về sử hữu súng ống.
Hiện chỉ còn một vài tiểu bang có luật kiểm soát súng gắt gao mới có những quy định tương tự như New York. Bao gồm California, Hawaii, Maryland, Massachusetts và New Jersey, đây cũng là những tiểu bang có một số thành phố đông dân nhất nước.
Hiện có 25 tiểu bang cho phép mọi người mang vũ khí cất giấu trong người và được xuất hiện nơi công cộng mà không cần giấy phép, kiểm tra lý lịch hoặc đào tạo an toàn, theo Trung tâm về Phòng chống Bạo lực Súng.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV.
