Đầu năm 2021 là một năm không vui cho tiểu bang Texas khi đợt khí lạnh bắc cực tràn xuống miền Nam, dẫn đến tình trạng đóng băng, đưa nhiệt độ xuống dưới mức không độ, nhưng điều đáng quan tâm nhất là tình trạng cúp điện liên tục khiến hàng triệu người dân mất điện, sống trong cảnh lạnh giá nhất và dẫn đến nhiều cái chết cho người và thú vật. Với việc cúp điện liên tục, nhiều người dân Texas đặt vấn đề là tại sao một tiểu bang có khả năng cung cấp dầu hỏa tạo năng lượng cho nước Mỹ và thế giới, nhưng tại sao lại không thể bảo trì nguồn điện cho các gia đình. 

Vụ cúp điện, cúp nước, cúp khí đốt đã khiến tạo nên nhiều lời đồn đãi và tin vịt loan truyền ầm ĩ trên mạng, có nhiều người chỉ trích là do Texas sử dụng hệ thống điện từ gió và năng lượng mặt trời nên dẫn đến hậu quả không có điện. Chuyện gì thực sự xảy ra cho hệ thống điện của Texas? Theo lời giải thích của chuyên gia về năng lượng Texas thì mặc dù là tiểu bang sản xuất dầu hỏa, thế nhưng 50% nguồn điện sản xuất cho cư dân Texas lại sử dụng khí đốt thiên nhiên, rẻ hơn nhiều so với dầu, 50% còn lại đến từ than đá, gió, nguyên tử và năng lượng mặt trời. Texas không sử dụng dầu hỏa để tạo điện. Do thời tiết trở nên lạnh bất thường xuống dưới 0 độ C, khí đốt không thể di chuyển qua các đường ống khiến nhà máy điện không có khí đốt để tạo điện. Hậu quả là 46 triệu watts điện không được sản xuất.

1 megawatt điện hay một triệu watt điện đủ cung cấp cho 200 căn nhà hàng năm. Trong 3 ngày qua, mỗi ngày, công ty điện Texas mất đến 46 ngàn triệu watts điện, chiếm từ 70 đến 80 máy phát điện. Cả tiểu bang có tất cả 680 máy phát điện, nhiều máy khác vẫn hoạt động nhưng không dựa vào khí đốt, vì vậy, có nơi bị mất điện, có nơi không. Mặc dù số máy phát điện chỉ chiếm hơn 10% tổng số điện cung cấp cho nhà dân, tuy nhiên những nơi bị cúp điện lại bao gồm một phần của Houston và các thành phố lớn khác, và khiến cho tình trạng ta thán của người dân tăng cao. 

Thêm một trở ngại nữa, ngay từ nhiều thập niên trước Texas không muốn tham gia chung với hệ thống điện của liên bang vì không muốn lệ thuộc và phải bị các qui định của liên bang giám sát, tiểu bang lập riêng hệ thống điện không nối kết với hệ thống điện miền Đông và miền Tây, vì thế, nếu mất điện, Texas không thể mượn điện từ các tiểu bang khác được. 

Trong thời gian tới, người ta sẽ thấy tình trạng chỉ tay vào nhau và đi tìm người chịu trách nhiệm cho vụ mất điện này. Nếu mất điện bình thường thì không nói, nhưng mất điện vào lúc nhiệt độ dưới 0 độ, trong nhà cũng không có khí đốt để sưởi ấm, thậm chí mất điện, nhà máy lọc nước cũng không hoạt động, dẫn đến hậu quả, có khu vực không có điện, gas và nước sạch. 

Sau mùa đông này, chắc chắn hệ thống điện của Texas sẽ qua một tiến trình cải tổ lớn, mà việc đầu tiên là ông thống đốc tiểu bang kêu gọi giới lãnh đạo công ty điện của Texas hãy từ chức. 

Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV