Ngày 15 tháng 2 đã được quốc hội định ra là ngày lễ tổng thống Hoa Kỳ, thực ra đây là ngày lễ mừng sinh nhật của vị tổng thống đầu tiên của nước Mỹ là TT George Washington. Ngày lễ tổng thống này được chọn rơi vào ngày Thứ Hai tuần lễ thứ ba của tháng 2, vì vậy hàng năm, có ngày thứ hai không rơi vào ngày 15, miễn làm sao là phải thứ Hai của tuần thứ 3.
Nguồn gốc của lễ tổng thống được truy về thập niên của 1880, khi TT thời đó chọn ngày sinh của TT George Washington làm ngày lễ quốc gia. George Washingon từng lãnh đạo quân đội trong cuộc cách mạng giành độc lập khỏi sự đô hộ của Anh Quốc vì vậy, với chiến thắng quan trọng nhất của nước Mỹ, tướng Washington được bầu làm TT và trở thành một trong những nhân vật vĩ đại nhất của Hoa Kỳ.
Năm 1832, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của ông, thủ đô Washington đã xây dựng tượng đài, hoàn tất vào năm 1848, ngày càng có nhiều tiếng nói muốn quốc hội chọn ngày sinh của Washington là ngày lễ quốc gia. Thực ra sau kỷ niệm 100 ngày sinh của TT Washington,
nhiều tiểu bang cũng đã ăn mừng cho dù chưa chính thức. Đến năm 1879, Thượng nghị sĩ Stephen Wallace Dorsey của tiểu bang Arkansas là người đầu tiên đề nghị dự luật chọn ngày sinh của TT Washington là ngày lễ quốc gia, sau đó được TT Rutherford Hayes, ký thành luật ban hành. Tuy vậy, dù luật đã ký, nhưng chưa được phổ biến rộng rãi, vì thế những năm đầu, lễ của TT Washington chỉ được ăn mừng tại thủ đô Washington. Phải chờ đến 6 năm sau, tức năm 1885, luật mới được nhiều tiểu bang khác chọn ăn mừng. Vào thời điểm này, nước Mỹ đã có các ngày lễ lớn được xem là lễ quốc gia như Giáng Sinh, Ngày đầu năm dương lịch, Lễ Độc Lập và Lễ Tạ Ơn, quốc hội cũng chọn luôn ngày lễ TT để làm ngày nghỉ thêm trên toàn quốc.
Mặc dù đã được TT Rutherford Hayes ký thành luật năm 1879, nhưng lễ này không gọi chung là Lễ Tổng Thống, đây chính thức là ngày Lễ vinh danh TT Washington.
Mãi cho đến năm 1968, quốc hội Hoa Kỳ thảo luận về việc tại sao không bao gồm các ngày lễ lại chung cho một ngày, dự luật mang tên Ngày Lễ thuần túy vào Thứ Hai, tiếng Anh là Uniform Monday Holiday Bill, nhằm là đưa nhiều ngày lễ lớn của đất nước từ những ngày khác nhau, về lại hết ngày Thứ Hai. Việc chọn ngày Thứ Hai là vì giới lãnh đạo Hoa Kỳ muốn giúp cho người công nhân có thêm một ngày nghỉ với nhiều ngày lễ lớn trong năm, tức là họ có 3 ngày nghỉ, mặc dù có nhiều nhà lập pháp chống lại việc này, họ cho rằng, dời các ngày lễ sang ngày thứ Hai là vô lý, bởi vì, mỗi tổng thống hay mỗi một sự kiện mang tính lịch sử, cần được ăn mừng vào đúng ngày của chúng. Vì gặp phải chống đối, tương tự như bất cứ dự luật nào được đệ trình, giới làm lập phải đưa ra quan điểm để tìm sự ủng hộ. Trong lúc tranh luận, có người đề nghị ngày lễ của TT Washington, sẽ được gọi là ngày Lễ Tổng Thống, rơi vào ngày 22 tháng 2, Tổng thống Abraham Lincoln rơi vào ngày 12 tháng 2.
Năm 1968, sau nhiều ngày tranh luận sôi nổi, quốc hội đã bỏ phiếu không muốn thay đổi tên của ngày lễ, vì vậy trên văn bản của quốc hội vẫn gọi đây là ngày lễ TT George Washington, tuy nhiên giới tiểu thương và các đại công ty của Hoa Kỳ, lại không muốn gọi đây là ngày lễ của riêng TT Washington, hay TT Lincoln, mà họ gọi chung là ngày lễ tổng thống để giảm giá và kích thích người mua. Người dân xem quảng cáo hàng sale President’s Day, thành thói quen để gọi ngày này là ngày lễ tổng thống.
Thực ra, cho đến nay vẫn có những tiểu bang chọn ngày sinh của TT Washington và TT Lincoln để ăn mừng riêng vào đúng ngày sinh của họ. Ngân hàng, trường học, thị trường chứng khoán và nhân viên liên bang không nằm trong các ngành quan trọng đều được nghỉ ngày lễ này.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
