Mặc dù tòa tối cao pháp viên trong phán quyết mang tính lịch sử Roe vs Wade cho phép người phụ nữ sinh sống tại Mỹ được quyền chọn lựa phá thai, thế nhưng từ năm 1973 đến nay, phán quyết của tòa tối cao pháp viện vẫn bị những tiểu bang theo khuynh hướng bảo thủ chống lại và tìm cách thông qua các đạo luật riêng để ngăn cấm hoặc hạn chế quyền phá thai của phụ nữ trong tiểu bang của họ. Hôm nay tại tiểu bang Arkansas, cũng là tiểu bang bảo thủ, thường bỏ phiếu cho các ứng viên Đảng Cộng Hòa, đưa thành luật mới, ngăn cấm phụ nữ phá thai, ngoại trừ trường hợp, phá thai để bảo vệ mạng sống của người mẹ.
Luật mới chống phá thai của tiểu bang Arkansas đã trở thành đề tài gây tranh luận mới về quyền của người phụ nữ, vì chỉ mới hôm Thứ Hai, 8 tháng 3 là ngày quốc tế phụ nữ, khi nhiều cuộc biểu tình khắp nơi đòi thêm quyền bình đẳng cho người phụ nữ, bao gồm quyền được chọn lựa giữ hay hủy bào thai mà họ đang mang. Trong nhiều đạo luật các tiểu bang đã từng tìm cách thông qua để ngăn chặn quyền phá thai của phụ nữ, thì luật mới ở tiểu bang Arkansas được xem là nghiêm khắc nhất vì ngăn cấm hầu như tất cả sự chọn lựa của người phụ nữ mang thai, ngay cả trong trường hợp họ bị hãm hiếp, loạn luân, bị cha hay anh em tấn công tình dục đến độ phải mang thai, thì tại Arkansas, thiếu theo luật mới, người phụ nữ cũng không được quyền phá thai. Một ngoại lệ duy nhất là chỉ trong trường hợp, nếu giữ bào thai, người mẹ sẽ qua đời mà thôi, nhưng đây là trường hợp vô cùng hiếm hoi, vì thế luật mới ở Arkanas hoàn toàn ngăn cấm người phụ nữ được quyền phá thai.
Không những vậy, luật mới của Arkansas cũng đưa ra hình phạt tài chánh nặng nhất cho bác sĩ hoặc nhân viên y tế thực hiện việc pháp thai, lên đến 100 ngàn mỹ kim và án tù.
Mặc dù được thông qua hôm nay, nhưng tương tự như những luật được các tiểu bang bảo thủ khác, thí dụ như Texas, luôn luôn gặp phải sự chống đối bằng những đơn kiện của tổ chức bảo vệ quyền phụ nữ, hầu hết họ chiến thắng khi luật được đưa ra tranh tụng trên tòa tối cao pháp viện.
Phán quyết mới nhất của tòa tối cao pháp viện tại tiểu bang Texas là vào ngày 25 tháng 1 vừa qua, khi thống đốc Greg Abbott ra lệnh ngăn cấm mọi bệnh viện hay trạm xá y tế được quyền thực hiện việc phá thai vì muốn tập trung vào việc bảo vệ và phòng chống đại dịch Coronavirus. Tòa Kháng Án đã đồng ý với sắc lệnh của ông thống đốc, thế nhưng khi bị đưa lên tòa tối cao pháp viện đã bị phán là vi phạm hiến pháp vì ngăn chặn quyền phá thai của phụ nữ.
Mặc dù biết là có khả năng bị ngăn chặn trên tòa tối cao pháp viện, thế nhưng thống đốc tiểu bang Arkansas hôm nay cho biết, ông vẫn muốn gặp sự thử thách này, mà theo các chuyên gia, lý do là vì tiểu bang Arkansas hy vọng các quan tòa tối cao hiện nay, với đa số nghiêng về phe bảo thủ, có thể đưa ra phán quyết có lợi cho Arkansas. Tuy nhiên nếu Arkansas trở thành tiền lệ, thì điều nguy hiểm nhất cho phụ nữ là nhiều tiểu bang khác sẽ chạy theo để tìm cách thông qua các luật mới ngăn chặn phá thai một cách gần như tuyệt đối. Dù khả năng thành công không cao, thế nhưng việc tiểu bang Arkansas vẫn tìm cách thông qua luật cấm phá thai cho thấy, khuynh hướng chính trị của các tiểu bang luôn thay đổi, tùy theo thành phần chính trị của tòa tối cao pháp viện.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
