Kể từ hôm Thứ Sáu tuần rồi, khi quân đội Nga ra tuyên bố, chiến dịch quân sự của Nga đã hoàn tất giai đoạn một, giờ chuyển sang giai đoạn hai, tức đưa quân đến miền Đông Ukraine để hỗ trợ cho lực lượng kháng chiến người Ukraine nhưng thân Nga ở vùng Donbass. Từ năm 2014 khi Putin ra lệnh quân Nga tiến chiếm bán đảo Crimea, lực lượng thân Nga ở miền Đông Ukraine đã nhân cơ hội giao tranh với quân Ukraine với hy vọng biến vùng Donbass thành khu vực tự trị. Thế nhưng cuộc chiến giữa phe ly khai và quân Ukraine sau 8 năm vẫn không kết thúc, ngược lại còn có nguy cơ gia tăng khi quân Nga tìm cách xâm lược Ukraine.
Hôm cuối tuần, tướng Kyrylo Budavo của Ukraine đã lên tiếng khuyến cáo, là mục tiêu mới của Putin là chia đôi đất nước Ukraine, không khác gì một nước Đại Hàn với hai chế độ Nam Bắc nhằm dễ dàng kiểm soát Ukraine hơn trong tương lai. Hành động này có nghĩa, mục tiêu tối hậu của Putin là không để cho Ukraine dễ dàng tuyên bố độc lập và thống nhất đất nước. Nỗi lo sợ một Ukraine có thể gây ảnh hưởng tư tưởng theo hướng dân chủ hóa đất nước, vẫn tiếp tục đè nặng trong ý tưởng của Putin, một kẻ độc tài, tàn ác và sẵn sàng hy vinh mọi thứ để phục vụ ý đồ chống phương Tây, có từ lúc y phục vụ cho cơ quan tình báo Nga KGB.
Ảnh hưởng của nước Nga luôn luôn là gánh nặng cho nỗ lực độc lập cho Ukraine, nhất là từ thời liên bang xô viết, khi Ukraine trở thành một quốc gia láng giềng và phục vụ cho nhà nước vô sản thời Stalin. Từ thời Xô viết, rất đông người Nga vượt sang biên giới để sinh sống và làm ăn ở Ukraine, lý do là vì nằm trong khối Xô Viết, nên các quốc gia trong khối Cộng Sản hầu như không có đường biên giới chung, vì thế Putin vẫn nghĩ, Ukraine là thuộc về nước Nga, vì đã nhờ sự bảo vệ của Liên Xô trước đây. Khi khối Liên bang Xô viết sụp đổ, mộng ước của Putin vẫn hoài niệm, nghĩa là vẫn muốn nắm trong tay một lực lượng chống lại Mỹ và phương Tây, vì thế, Putin bằng mọi giá phải thống trị nước Nga, tránh dẫn đến tình trạng dân chủ hóa theo kiểu phương Tây.
Ở miền Đông Ukraine, từ thời xô viết, lượng người Nga sang Ukraine sinh sống rất đông, họ vẫn xem họ là người Nga, và trong nhiều thập niên, khu vực phía Tây gần như bị đồng hóa Nga. Người Nga lập gia đình với người Ukraine và cho đến nay, rất nhiều người Nga hay người Ukraine sống ở Nga, đều có các mối quan hệ từ láng giềng cho đến máu mủ. Đó cũng là lý do, khi Ukraine xảy ra một cuộc cách mạng lật đổ chế độ thân Nga, có người Nga ủng hộ Putin đã thành lập lực lượng phản kháng, dưới sự yểm trợ mạnh mẽ từ vũ khí đến tài lực, và tiếp tục giao tranh với quân Ukraine cho đến hôm nay.
Chiếm được miền Đông của Ukraine, xem như nguy cơ chính phủ Ukraine tìm cách độc lập là không còn nữa. Đó cũng là lý do trong yêu sách, Putin muốn Ukraine phải trở thành một quốc gia trung lập, đồng thời không được sự yểm trợ về quân sự từ nước ngoài, nhất là không để cho quân đội Mỹ đồn trú ở Ukraine. Một khi lấy được miền Đông thuộc về Nga, Putin sẽ tiếp tục gây ảnh hưởng đến chính phủ Ukraine cho đến khi, thành lập được một chính phủ thân Nga cho Ukraine, đến lúc đó, toàn bộ nước Ukraine sẽ thuộc về Nga, mặc cho hao tốn và ảnh hưởng tiêu cực như thế nào đến người dân của cả hai nước.
Điều khó khăn cho Ukraine là vì đã chịu ảnh hưởng lâu dài từ Nga, nên nếu không đồng ý với những yêu sách hiện nay do Putin đưa ra, khó lòng đất nước này tìm được sự an bình, chưa kể là chiến tranh sẽ hao tổn tài lực cho Ukraine đến lúc không còn chịu đựng được nữa.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
