– Quân đội Do Thái đã thực hiện các cuộc không kích được xem là phủ đầu nhắm vào các cơ sở làm giàu hạt nhân chính của Iran tại Natanz, cũng như các cơ sở phòng không và hỏa tiễn tầm xa của nước này.
Vụ tấn công mới nhất khơi mào cho chiến tranh tại vùng Trung Đông đầy biến động khi Iran tuyên bố trả đũa và gọi Do Thái đã chính thức tuyên chiến với Iran.
Vụ tấn công đã gây thiệt mạng cho 3 nhân vật được xem là quyền lực nhất Iran bao gồm Hossein Salami, chỉ huy Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran; ông Mohammad Bagheri, tổng tư lệnh quân đội Iran; và hai nhà khoa học hạt nhân nổi tiếng.
Salami, người đứng đầu lực lượng vệ binh cách mạng Iran gọi tắt là IRGC, rất thân với Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei và thường tháp tùng ông tại các sự kiện công cộng. Cả hai cùng nhau lãnh đạo Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao. Salami và Bagheri thường phối hợp với Giáo Chủ Khamenei để tiến hành hành động trả đũa chống lại Do Thái.
Lực lượng Phòng vệ Do Thái cho biết 200 máy bay chiến đấu đã tham gia tấn công khoảng 100 mục tiêu. Vụ tấn công ngoài các lãnh đạo quân sự của Iran bị thiệt mạng, sáu nhà khoa học hạt nhân hàng đầu đã bị giết chết, việc này có thể xóa sổ bí quyết hạt nhân thiết yếu của Iran trong tương lai.
Ngoài các nhân vật quyền lực Iran thiệt mạng, còn có 20 chỉ huy cấp cao của Iran đã thiệt mạng trong các cuộc không kích.
Do Thái không muốn Hoa Kỳ đàm phán với Iran
– Các hoạt động của Do Thái diễn ra trong bối cảnh một loạt các cuộc đàm phán hạt nhân không có hồi kết giữa Hoa Kỳ và Iran.
Các cuộc đàm phán này bắt đầu vào giữa tháng 4 theo yêu cầu của Tổng thống Trump và nhằm đạt được thỏa thuận trong vòng vài tháng. Thủ tướng Do Thái đã phản đối các cuộc đàm phán, thay vào đó thúc đẩy hành động quân sự như là lựa chọn tốt nhất để ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran.
Các nỗ lực ngoại giao đã bị đình trệ trong những tuần gần đây do TT Trump yêu cầu Iran phải ngừng làm giàu uranium cũng như phá hủy kho dự trữ khoảng 400 kg uranium làm giàu ở mức độ tinh khiết 60%. Lượng uranium này có thể được làm giàu nhanh chóng hơn nữa đến mức có thể chế tạo vũ khí. Iran đã từ chối yêu cầu này và gọi đó là “điều không thể thương lượng”.
Netanyahu từ lâu đã cam kết sẽ loại bỏ thứ mà ông gọi là “con bạch tuộc” của Iran – mạng lưới rộng lớn các chi nhánh do Iran hỗ trợ, bao gồm Hamas ở Gaza, Hezbollah ở Lebanon, chế độ của cựu lãnh đạo Syria Bashar al-Assad và các chiến binh Houthi ở Yemen.
Benjamin Netanyahu cho biết các cuộc tấn công, được lên kế hoạch trong nhiều năm, được thực hiện để ngăn Iran chế tạo bom hạt nhân và làm chệch hướng các cuộc đàm phán đang diễn ra về một thỏa thuận hòa bình. Sau các cuộc tấn công, Tehran đã rút khỏi vòng đàm phán thứ sáu với Hoa Kỳ dự kiến sẽ được tổ chức vào Chủ Nhật này, ngày 15 tháng 6.
Vụ tấn công Iran có thể đã đi ngược với ý muốn của ông Trump
– Netanyahu trước đây đã thúc giục Washington tham gia cùng ông trong một chiến dịch quân sự chống lại Iran. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ kế tiếp không thấy muốn châm ngòi hoặc tham gia vào một cuộc chiến tranh Trung Đông khác, đặc biệt là sau thảm họa ở Iraq và sự can thiệp thất bại của nước này vào Afghanistan.
Mặc dù cam kết mạnh mẽ đối với an ninh và quyền tối cao trong khu vực của Do Thái, TT Trump vẫn muốn theo đuổi lập trường nói chuyện với Iran. Ngoài ra ông Trump cũng không muốn quá thân thiết với Do Thái hay thủ tướng Netanyahu mà đánh đổi mối quan hệ béo bở của mình với các quốc gia Ả Rập giàu dầu mỏ. Gần đây, ông đã đến thăm Ả Rập, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất trong chuyến đi đến Trung Đông, trong khi không đến thăm Do Thái.
Vào tuần này, TT Trump đã cảnh báo Netanyahu không được làm bất cứ điều gì có thể làm suy yếu các cuộc đàm phán hạt nhân của Hoa Kỳ với Iran. Ông rất muốn đạt được một thỏa thuận để nâng cao danh tiếng là người môi giới hòa bình của mình, mặc dù cho đến nay ông chưa làm được gì.
Nhưng khi các cuộc đàm phán hạt nhân dường như đang đi vào ngõ cụt, vì những đòi hỏi của ông Trump đã không thể thuyết phục Iran từ bỏ chương trình làm giàu Uranium và đó là thời điểm Thủ tướng Netanyahu quyết định rằng bây giờ là lúc phải hành động.
