Nền chính trị của Hoa Kỳ vừa có một bước ngoặt mang tính lịch sử khi đảng Cộng Hòa đã ra quyết định truất phế quyền lực một thành viên của họ, đó là bà Liz Cheney, dân biểu và là nhân vật quyền lực thứ ba của Đảng. Bà Cheney còn là con gái của cựu Phó Tổng Thống Dick Cheney, phục vụ dưới thời TT George W. Bush, và cũng là nhân vật quyền lực tạo uy thế chính trị lớn cho Đảng Cộng Hòa từ thời TT Richard Nixon.
Bà Liz Cheney sinh năm 1966, theo gương thân phụ để dấn thân vào hoạt động chính trị, đại diện cho Đảng Cộng Hòa từ tiểu bang Wyoming. Với kinh nghiệm và mối quan hệ của bà trong đảng, bà Cheney đã được cất nhắc lên làm Chủ Tịch Hội Nghị của Đảng, vị thế quyền lực hàng thứ ba sau ông Mitch McConnell, đang là trưởng khối thiểu số Thượng Viện, và Dân Biểu Kevin McCarthy, trưởng khối thiểu số tại Hạ Viện của Đảng Cộng Hòa.
Bà Liz Cheney trước khi ra tranh cử ghế dân biểu đại diện tiểu bang Wyoming của bà, đã từng giữ nhiều vị trí dưới thời TT George W. Bush, bao gồm ghế phụ tá ngoại trưởng Hoa Kỳ trong ủy ban đối ngoại chính sách vùng Trung Đông và Bắc Phi. Bà từng giữ ghế Chủ tịch trong nhóm hành động với các chính sách nhằm vào Iran và Syria, mà bà là người chủ trương thay đổi chế độ Iran.
Với các chuyên gia chính trị ở Washington, dân biểu Liz Cheney đại diện cho tư tưởng bảo thủ của đảng cộng Hòa, nhất là về mặt an ninh quốc gia. Tuy nhiên quan điểm bảo thủ của bà lại khác với quan điểm ủng hộ TT Donald Trump của nhiều thành viên khác trong đảng. Trong lúc nhiều thành viên của Đảng Cộng Hòa chủ trương ủng hộ TT Trump và qua đó, hưởng lợi từ tầm ảnh hưởng này, thì bà Cheney lại bỏ phiếu để truất phế TT Trump trong vai trò của ông dẫn đến vụ tấn công vào tòa nhà quốc hội. Đối với Dân biểu Cheney, việc tấn công vào tòa nhà quốc hội từ thành phần quá khích ủng hộ TT Trump là hành vi không thể chấp nhận được, thứ hai, bà cũng chống lại quan điểm và hành động của TT Trump, cho tiến trình bầu cử là gian lận, dẫn đến nhiều vụ kiện và hậu quả là tòa nhà quốc hội, nơi bà đang làm việc đã bị tấn công, khiến bà cùng nhiều nhân vật của cả hai đảng đã phải di tản.
Khi một nhân vật quyền lực thứ ba của Đảng Cộng Hòa mà lại có hành vi bất tuân với khuynh hướng ủng hộ TT Trump của đa số các thành viên khác trong quốc hội, nhất là lại bỏ phiếu tìm cách truất phế TT Trump, đưa ra các quan điểm trái ngược về bầu cử, vì bà không chấp nhận gọi đây là cuộc bầu cử gian lận và không chấp nhận cuộc bầu cử đã bị đảng dân chủ cướp đoạt từ tay đảng cộng hòa. Vì thế đảng cần truất phế bà và tìm một người khác đi cùng khuynh hướng của Đảng hơn.
Vào tối Thứ Ba, trước khi Đảng Cộng Hòa bỏ phiếu quyết định, dân biểu Liz Cheney khẳng định quan điểm của bà về tiến trình bầu cử một lần nữa, tuyên bố, xin trích nguyên văn: “là một đảng của Reagan, Đảng Cộng Hòa luôn xem trọng nền dân chủ, chiến thắng cuộc chiến tranh lạnh, đánh bại chế độ cộng sản sô viết. Vào thời điểm này, nước Mỹ lại đang đương đầu với một chiến tranh lạnh khác, lần này với Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Việc tấn công vào tiến trình dân chủ và luật pháp, chỉ giúp gia tăng quyền lực của kẻ thù và giúp tuyên truyền cho chế độ cộng sản rằng, nền dân chủ của nước Mỹ đã thất bại. Chúng ta cần nói lên sự thật. Cuộc bầu cử của chúng ta không hề bị tước đoạt và nước Mỹ không hề thất bại”
Nhiều chuyên gia chính trị cho rằng, việc truất phế nhân vật quyền lực thứ ba của đảng, lại là một phụ nữ, là một bước thụt lùi của Đảng Cộng Hòa hiện nay và làm mất đi uy thế chính trị của Đảng trong tương lai.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
