HTT: Trên khắp lãnh thổ của Anh và Châu âu hôm nay, người ta đều nhìn thấy sự thay đổi cách chi tiêu của chính phủ và người dân, kể từ khi chiến tranh Ukraine diễn ra. Ngoài ra, chiến tranh cũng buộc các chính phủ của châu âu và anh quốc chuẩn bị cho các mối đe dọa từ Nga về mặt chiến tranh, đồng thời là lượng người Ukraine xin tỵ nạn, chưa kể là hiểm họa của vũ khí hóa học và nguyên tử Nga. 

Do những mối đe dọa này, nhiều chính sách phải thay đổi, bao gồm chi tiêu quân sự, chi tiêu vào mặt bảo vệ nông nghiệp và năng lượng. Chi tiêu về mặt nhân đạo, cho làn sóng người tỵ nạn vào Châu Âu, ít nhất là phải hỗ trợ cho họ trong giai đoạn đầu với đa số gia đình là phụ nữ và trẻ em. Đàn ông Ukraine bị buộc phải ở lại để chiến đấu chống Nga. 

Trong ngân sách mà châu âu phải dành ra trong năm nay và tương lai, lớn nhất là quân sự, khi nước Đức đã có một bước thay đổi chưa từng có, khi thủ tướng Đức Olaf Scholz hứa hẹn tăng chi tiêu quân sự lên đến 2% tổng sản lượng nội địa, đây là con số chưa từng có trong 30 năm qua. 

Nỗi lo từ chiến tranh Ukraine cũng lan sang các khu vực kỹ nghệ khác, khi giá dầu tăng, giá lương thực cho gia súc, giá phân bón tăng. Ái Nhĩ Lan đã phải công bố chương trình gọi là “bồi đất thời chiến” để giúp gia tăng sản lượng nông sản, lập ra ủy ban về an toàn lương thực nhằm bảo đảm nguồn cung cấp lương thực cho người dân không bị thiếu hụt. 

Tây ban nha nhập cảng nhiều hàng nông nghiệp từ Ukraine và Nga trong nhiều năm qua, bao gồm bắp, dầu hướng dương và các sản phẩm khác giờ đây đang yêu cầu ủy ban Châu âu cho phép giảm thiểu các quy định kiểm soát thực phẩm khó khăn để dễ dàng nhập cảng các mặt hàng nông nghiệp từ các quốc gia châu mỹ. Các quốc gia này bao gồm Hoa Kỳ trong thời gian qua xản xuất các loại bắp hay lương thực gia súc từ việc chuyển đổi di truyền thể, và nằm trong danh sách cấm của liên hiệp châu âu. 

Giá năng lượng đang tăng cao kể từ khi chiến tranh xảy ra đã buộc cả châu âu phải đưa ra các chính sách mới hỗ trợ người dân từ khí đốt đến xăng, bao gổm việc giảm thiếu nhiên liệu, thậm chí trả tiền cho các gia đình nghèo để họ không bị đói và xe không thiếu xăng. Do tình trạng giá xăng tăng cao, nhiều nơi người dân đã xuống đường biểu tình, bao gồm tài xế xe tải độc lập và buộc chính phủ phải đáp ứng. Những chính sách mới hỗ trợ năng lượng đang tiêu tốn ngân sách của chính phủ châu âu hàng trăm tỉ mỹ kim. 

Anh quốc hôm nay giới thiệu chương trình mang tên “kinh tế cho kỹ nguyên lạc quan mới”, giúp gia tăng ngân sách cho giáo dục, y tế và huấn nghệ, mặc dù gây hao tốn thêm ngân sách và nợ nần quốc gia. 

Vào tháng này, lãnh đạo Liên hiệp châu âu cho biết, với các thay đổi mới về chi tiêu, từ quân sự đến năng lượng đã buộc châu âu chi tiêu đến 2 ngàn 200 tỉ mỹ kim cho thời gian tới, nhưng đây là chi tiêu chưa nói đến sự hỗ trợ về nhân đạo cho hàng triệu người Ukraine xin tỵ nạn ở các quốc gia Châu âu. Riêng trong năm đầu, chi tiêu cho người tỵ nạn lên đến hơn 30 tỉ mỹ kim. 

Hôm nay trong các cuộc họp quốc hội của các quốc gia ở châu âu, mọi thành viên đều đề cập đến các dự luật thay đổi ngân sách mới trong tương lai, nhằm đáp ứng với tình hình mới liên quan đến chiến tranh. Những thay đổi này chắc chắn đè nặng thêm gánh nặng nợ nần mà châu âu còn đang đương đầu do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 trong hơn 2 năm qua. 

Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV