Bà Madalenna Lài, người từng mang chiếc thuyền Việt Nam qua 50 tiểu bang, cũng là người đầu tiên cho đến thời điểm này đem xe hoa của cộng đồng Việt Nam đến với Diễn Hành Hoa Hồng Rose Parade 2002, đã qua đời vào sáng ngày Chủ Nhật, 3 Tháng 1, 2021 tại nhà riêng ở Pomona, miền Nam California, vì trụy tim, thọ 77 tuổi.
Ông Nguyễn Thanh Quan, chồng bà Lài, cho biết bà mất lúc 8 giờ 30 tại nhà, sau khi ông đi thăm vườn vào thì phát hiện thấy bà tím tái, ông làm hô hấp nhân tạo vào gọi 911. Nhân viên y tế đến đã làm nhiều biện pháp cứu chữa nhưng bà không qua khỏi.
Bà Madalenna Lài sinh năm 1943, di tản sang Mỹ từ năm 1975 cùng 4 người con, trong lúc chồng bà, ông Nguyễn Thanh Quan bị kẹt lại, phải đi tù cải tạo cộng sản, đến năm 1981 ông vượt biên sang đoàn tụ cùng vợ con.
Bà Lài từng là chủ tịch cộng đồng người Việt tại Pomona Valley, giám đốc Nhà Văn Hóa Việt Nam ở Pomona.
Từ năm 2001, bà Lài đã bắt đầu thực hiện Hành Trình Thuyền Tự Do kéo dài 15 năm bằng việc mang “chiếc thuyền vượt biên” mà phía chính quyền Philippines gửi tặng bà đi triển lãm tại 50 tiểu bang của Hoa Kỳ, khởi đầu từ California và kết thúc tại tiểu bang Alaska vào năm 2016.
Vào ngày 1 Tháng 1, năm 2002, bà Lài cũng là người đã mang đến cho cộng đồng Việt Nam niềm hãnh diện khi có một xe hoa mang biểu tượng chiếc thuyền tự do cùng lá cờ Việt Nam Cộng Hòa xuất hiện trong Diễn Hành Hoa Hồng Rose Parade nổi tiếng tại Mỹ. Để làm được việc này, bà đã kiên trì xin giấy phép suốt 8 năm và bán luôn căn nhà mình đang ở để lấy tiền làm xe hoa. Câu chuyện của bà đã trở thành nhan đề cho nhiều báo Mỹ nhắc tới. Kể từ đó đến nay, chưa một lần nào xe hoa của cộng đồng Việt Nam xuất hiện trở lại trong các cuộc diễn hành chào mừng năm mới ở Pasadena.
Từ giữa năm 2020, do tình hình sức khỏe, Nhà Văn Hóa Việt Nam ở Pomona phải đóng cửa, bà Lài mong muốn được trao tặng toàn bộ những di sản bà có cho Little Saigon, nơi tập trung đông đảo người Mỹ gốc Việt, bao gồm cả chiếc thuyền tị nạn, ngôi Chùa Một Cột bà có từ năm 2000 nhưng chưa bao giờ được dựng lên, chiếc xe thổ mộ với ngựa kéo bằng đồng từ Hóc Môn được mang sang để có mặt trong Diễn Hành Hoa Hồng 2002, cùng nhiều cổ vật khác, với ước mong tất cả những gì bà tích cóp được sẽ trở thành tài sản chung của cộng đồng nơi đây. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có bất kỳ hội đoàn hay cá nhân nào đứng ra nhận lãnh điều này.
Tang lễ của bà Madalenna Lài dự trù được tổ chức tại nhà quàn Peek Family ở thành phố Westminster vào này 23 Tháng 1, 2021. (LSTV)