Hôm nay là hạn chót mà đại công ty đầu tư và phát triển địa ốc của Trung Quốc Evergrande Group phải trả tiền lời cho ngân hàng từ món nợ lên đến 300 tỉ mỹ kim, thế nhưng vào hôm thứ sáu tuần qua, công ty cho biết, họ không còn khả năng tài chánh để trả tiền lời. Trước đó người ta thấy rất nhiều người mua nhà, vừa để ở vừa để đầu tư đã không nhìn thấy căn chung cư của họ hình thành như đã hứa mặc dù tiền họ đã trả đầy đủ, họ đã kéo đến trụ sở của công ty Evergrande để đòi nợ. Trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, nhu cầu nhà ở đi theo với sự phát triển kinh tế mạnh mẽ của Trung Quốc đã giúp nhiều đại công ty đầu tư địa ốc tìm kiếm nhiều khu đất để xây dựng. Đa số đều vay ngân hàng cho các dự án xây dựng này, dựa vào số tiền đặt cọc từ những người mua nhà. Ngân hàng luôn muốn cho vay để kiếm lời, vì thế sẵn sàng lập ra các khoản nợ khổng lồ để giúp các công ty đầu tư địa ốc xây dựng, cho đến khi đại dịch xảy ra.
Công ty Evergrande từng là công ty địa ốc hàng đầu của Trung Quốc và trong suốt 7 năm qua họ phát triển dựa vào mối quan hệ chặt chẽ giữa khách hàng là những người mua nhà hay chung cư và ngân hàng, giờ đây do ảnh hưởng của đại dịch, Evergrande hiện là công ty địa ốc thiếu nợ lớn nhất thế giới. Không chỉ riêng Evergrande mà còn nhiều công ty đầu tư khác cũng cùng chung số phận do đại dịch Covid. Nguồn đầu tư giảm thiểu vì người mua bị phong tỏa, và họ cũng quan tâm đến tương lai, vì thế nhiều người bỏ tiền cọc để không phải mua những căn chung cư đầy rủi ro này.
Theo giới chuyên gia, nếu chính phủ Trung Quốc không nhảy vào can thiệp và cứu nguy Evergrande, tương tự như thời của TT Obama phải cứu nguy ngân hàng Lehman Brothers với các món nợ xấu thì ảnh hưởng từ vụ khai phá sản của công ty Evergrande sẽ lây lan cho cả thế giới.
Hiện nay Evergrande đang làm chủ hơn 1,300 các khu chung cư, quản trị đến 2,800 dự án xây dựng địa ốc, và để xây một căn chung cư, cần rất nhiều sự liên đới với các kỹ nghệ khác, điện nước, internet, hàng nội thất, mặt hàng gia dụng… tạo ra gần 4 triệu công ăn việc làm hàng năm. Riêng công ty Evergrande cũng đang thuê mướn hơn 200 ngàn nhân viên. Khu vực địa ốc chiếm đến ¼ tổng sản lượng nội địa của Trung Quốc, và nếu chính phủ để cho công ty này phá sản, trong nhiều năm tới, ngành địa ốc và tăng trưởng kinh tế cũng bị trì trệ luôn, không những vậy, cũng gây ảnh hưởng tiêu cực cho cả nền kinh tế thế giới. Trung Quốc hiện là quốc gia đối tác mậu dịch với Hoa Kỳ lớn nhất thế giới, bao gồm các khu vực hàng bán lẻ, hàng dược phẩm và kỹ thuật. Sự trì trệ của Trung Quốc cũng gây ảnh hưởng luôn đến Hoa Kỳ và những quốc gia đối tác. Vì vậy nhiều chuyên gia tin tưởng, để cứu nguy cho nền kinh tế Trung Quốc, thì nhà cầm quyền phải ra tay cứu nguy, bằng cách cứu nợ cho Evergrande để không phải khai phá sản và giúp cho công ty vẫn giữ được số nhân viên khổng lồ, trả được các món nợ cho các công ty đấu thầu và dựa trên sự hồi phục sau đại dịch, dần dần Evergrande có thể tự đứng vững. Đứng trước nguy cơ này, phản ứng tiêu cực của giới đầu tư Trung Quốc đã khiến thị trường Hồng Công trong phiên giao dịch đầu tuần rớt hơn 800 điểm, thị trường Dow Jones của Hoa Kỳ rớt theo hơn 700 điểm, Nasdaq rớt gần 400 điểm.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài Little Sài Gòn TV
