HTT: Cuộc khủng hoảng kinh tế ngày càng trầm trọng của Sri Lanka nổ ra trong tuần này với cơn bão dữ dội của người dân nhắm dinh tổng thống, khiến tổng thống và thủ tướng phải từ chức và khiến tương lai kinh tế của cả nước bị treo lơ lửng. Tích Lan đang rơi vào cuộc khủng hoảng kinh tế, chính trị và nhân đạo tồi tệ nhất trong hơn 70 năm qua.
Cuộc khủng hoảng kinh tế ngày càng gia tăng của đảo quốc này đã đạt ngã rẽ trong tuần này sau khi cả tổng thống và thủ tướng của quốc gia này đồng ý từ chức sau nhiều tháng biểu tình lớn lên đến đỉnh điểm là các khu dân cư của họ và các tòa nhà chính phủ khác.
Hàng chục ngàn người biểu tình đã phóng hỏa dinh thủ tướng và chiếm dinh tổng thống hôm thứ Bảy. Các cuộc biểu tình phản đối chính phủ của Tổng thống Gotabaya Rajapaksa đã làm rung chuyển thủ đô Colombo kể từ tháng 3, khi người dân ngày càng thiếu hụt nhu yếu phẩm cơ bản như thực phẩm và nhiên liệu. Nhiều người phải chờ đợi từ 2 đến 3 ngày để mua xăng, trong khi phải dùng củi để thay thế cho khí đốt.
Tổng thống Rajapaksa và Thủ tướng Ranil Wickremesinghe là những người mới nhất từ chức trong bối cảnh khủng hoảng, với hầu hết nội các của đất nước từ chức vào đầu tháng 4, tiếp theo là thủ tướng trước đó, Mahinda Rajapaksa, anh trai của tổng thống, vào đầu tháng 5.
10 ngày chính phủ Sri Lanka tìm cách đàm phán cứu trợ với Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã kết thúc mà không đạt được thỏa thuận nào vào cuối tháng 6, mặc dù IMF tuyên bố sẽ tiếp tục các cuộc đàm phán. Sau đó thủ tướng tuyên bố rằng nền kinh tế đất nước ông đã sụp đổ, nói với IMF rằng ông muốn đệ trình đề xuất tái cơ cấu nợ vào tháng 8.
Sri Lanka đã thiếu tiền mặt trong nhiều tháng và đang phải vật lộn để trả tiền nhập cảng các mặt hàng thiết yếu bao gồm thực phẩm và nhiên liệu. Chính phủ đổ lỗi cho đại dịch COVID-19 đã cắt giảm thu nhập từ ngành du lịch của đất nước, vốn là động lực kinh tế chính ở Sri Lanka. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng có những yếu tố khác, bao gồm tham nhũng chính trị và quản lý kinh tế yếu kém từ chính phủ.
Sri Lan đã không thể trả tiền lời cho món nợ lên đến 51 tỷ mỹ kim. Trong thời gian tìm cách đàm phán với Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) để có gói cứu trợ 3 tỷ mỹ kim, thì hiện tại, chính phủ buộc phải dựa vào sự trợ giúp từ Ấn Độ và Trung Quốc.
Tổng thống Rajapaksa bị chỉ trích vì những đợt cắt giảm thuế lớn mà ông đưa ra vào năm 2019, khiến chính phủ thiếu hụt hơn 1,4 tỷ mỹ kim mỗi năm. Chính phủ cũng cấm phân bón hóa học vào năm ngoái để thúc đẩy canh tác hữu cơ – một hành động dẫn đến mất mùa, cuối cùng buộc chính phủ phải nhập cảng lương thực, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu ngoại tệ.
Giá trị của đồng rupee Sri Lanka đã giảm 80% trong vài tháng qua, khiến hàng nhập cảng trở nên đắt đỏ hơn và làm trầm trọng thêm lạm phát. Chi phí thực phẩm đã tăng hơn 50%. Những cơn bão kinh tế này kéo đến một lúc hợp thành yếu tố chính Sri Lanka lâm vào cảnh phá sản quốc gia, không còn tiền để nhập cảng nhu yếu phẩm và đưa 22 triệu người dân vào cảnh lầm than.
Trong vài tháng qua, người dân Sri Lanka đã phải đối mặt với tình trạng cắt điện tới 12 giờ hàng ngày trong cái nóng oi ả của mùa hè, tình trạng thiếu nhiên liệu nghiêm trọng khiến hàng nghìn người xếp hàng dài tại các trạm xăng chỉ để có được một gallon nhiên liệu cực kỳ đắt đỏ, thiếu lương thực và thuốc men trầm trọng.
Sự giận dữ đối với chính phủ cuối cùng như giọt nước làm tràn ly và dẫn đến tình trạng tấn công dinh tổng thống và đốt nhà thủ tướng
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
