HTT: Hôm nay là ngày lễ các vị tổng thống, rơi vào mỗi ngày thứ hai của tuần lễ thứ ba tháng 2, nhằm vinh danh những vị tổng thống từng phục vụ cho nước Mỹ. Thực ra, ngày lễ này trong những ngày đầu thành lập, nhằm vinh danh tổng thống Washington, người có công lãnh đạo lực lượng phòng vệ giành chiến thắng chống lại quân Anh, trong cuộc cách mạng quan trọng của nước Mỹ. Washington là người tổng thống đầu tiên của Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ, và từ khi giành độc lập, nước Mỹ thường tổ chức lễ sinh nhật cho ông vào ngày 22 tháng 2, từ năm 1879 đến năm 1971.
Khởi đầu, mỗi tiểu bang mừng sinh nhật cho TT Washington riêng biệt, và mỗi tiểu bang đặt tên riêng để gọi ngày lễ tổng thống này. Có tiểu bang lại gom chung ngày lễ để vinh danh tổng thống Washington và TT Thomas Jefferson, sau này lại gom chung với sinh nhật của tổng thống Abraham Lincoln, cho đến khi quốc hội phải thông qua luật để gom chung toàn bộ các vị tổng thống để nước Mỹ ăn mừng một ngày, vào năm 1879, đến lúc đó ngày lễ được chính thức ghi nhận.
Riêng việc chọn ngày lễ cho tổng thống Washington vào thế kỷ thứ 18 cũng lắm phức tạp. George Washington sinh ngày 11 tháng 2 năm 1731 tại tiểu bang Virginia, vào thời điểm đế quốc Anh đang giữ nước Mỹ làm thuộc địa và họ có riêng cuốn lịch, khác với ngày dương lịch hiện nay mà cả thế giới đang sử dụng, vì thế lịch của vương quốc Anh chậm đến 11 ngày so với dương lịch, tức sử dụng ngày sinh của chúa Jesu làm chuẩn. Mãi đến năm 1752, đế quốc Anh mới chuyển sang sử dụng dương lịch làm chuẩn, vì thế ngày sinh của TT Washington theo lịch anh là ngày 11 tháng 2, khi đổi sang dương lịch, thì lại là ngày 22 tháng 2, đó cũng là lý do sinh nhật của ông được chọn vào ngày 22 tháng 2.
Vào năm 1879, quốc hội đã nhóm họp và muốn chọn một ngày thống nhất để vinh danh TT Washington, nước Mỹ vào thời điểm này đã sử dụng dương lịch, vì thế thay vì chọn ngày 11 tháng 2, là ngày Washington sinh ra, họ chọn ngày 22 tháng 2 để ăn mừng. Đến ngày 1 tháng 1 năm 1971, quốc hội lại dời đổi ngày lễ này, dựa trên đạo luật mang tên Ngày Thứ Hai Thống Nhất, tức gom chung các ngày lễ chính phủ vào ngày Thứ Hai. Vì là ngày Thứ Hai, nước Mỹ hầu như không vinh danh sinh nhật TT Washington vào đúng ngày sinh của ông, khác với các tiêu chuẩn dưới thời vương quốc Anh, là sinh nhật phải tổ chức đúng ngày sinh, chứ không phải chọn ngày nào đó cho thích hợp.
Vào năm 1951, tại thành phố Compton, California, một ủy ban đặc nhiệm để tổ chức ngày lễ tổng thống, đã quyết định, lễ tổng thống của nước Mỹ sẽ dành để vinh danh mọi vị tổng thống chứ không riêng gì TT Washington. Mới đầu họ chọn ngày 4 tháng 3 là ngày tổng thống, tuy nhiên khi nộp lên thượng viện Hoa Kỳ, các vị thượng nghị sĩ không đồng ý. Ngay cả ủy ban thay đổi để chọn ngày sinh giữa TT Washington và TT Lincoln cũng bị quốc hội bác bỏ, thậm chí quốc hội vẫn bỏ phiếu để chọn tên gọi ngày lễ là ngày sinh TT Washington. Cho đến năm 1971, quốc hội mới chính thức đồng ý để chọn ngày thứ Hai tuần lễ thứ ba của tháng hai để tổ chức ngày Tổng Thống.
Đến thập niên 1980, nhờ các đại công ty bán lẻ Hoa Kỳ vận động và quảng bá, nên ngày lễ tổng thống trở thành ngày được nhiều công ty đại hạ giá và khuyến khích người dân gia tăng mua sắm.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
