Vài ngày qua hơn 1000 di dân đến từ các quốc Trung Đông, Phi Châu, Trung Á, đặc biệt là những quốc gia nghèo và khủng hoảng nhân đạo, tìm cách vào Ba Lan để tìm đường tự do, con số di dân mỗi ngày đang tăng nhất là khi họ biết chính quyền Belarus không ngăn chặn, thậm chí còn đưa quân đội đến hỗ trợ. Khi hàng rào biên giới bị di dân phá hoại để băng qua một cách bất hợp pháp, chính phủ Ba Lan phải đưa cảnh sát chống bạo động kéo đến để ngăn chặn, bao gồm việc xịt khói cay và dùi cui để tấn công người di dân. Tình trạng đụng độ đang gây nên nguy hiểm nhân mạng cho người di dân, nhất là vào ban đêm khi nhiệt độ mùa thu đang xuống đến mức 0 độ C. Đường biên giới giữa Ba Lan và Belarus rất dài vì thế tạo điều kiện cho di dân dễ dàng băng qua theo từng nhóm nhỏ và trong vòng 2 tháng qua có ít nhất 8 người đã thiệt mạng trong lúc tìm cách băng qua biên giới. Hôm nay chính phủ Ba lan tuyên bố ngăn chặn bất cứ di dân nào muốn sử dụng Ba Lan như quốc gia thứ ba để vào Châu Âu, vì đa số đều muốn đến Đức, quốc gia có nền kinh tế lớn nhất Châu Âu để tìm công ăn việc làm.
Nguyên nhân chính dẫn đến khủng hoảng di dân đường biên giới cho Châu Âu hôm nay là vì chính phủ Belarus khi tổng thống Lukashenko cố ý trả đũa Châu Âu vì lệnh cấm vận nhắm vào giới chức cao cấp Belarus vì hành vi đàn áp phe đối lập. Tuy nhiên theo một số chuyên gia, thì Belarus đang tìm cách gây chia rẽ trong số các quốc gia Châu Âu về vấn đề biên giới, vì lý do, Ba Lan đang có hành động mạnh mẽ để ngăn chặn di dân, thậm chí vi phạm vào các quyền xin tỵ nạn vào Ba Lan đi ngược lại với các qui tắc đối phó chung của Châu Âu, có nghĩa không gây khó khăn quá cho người tỵ nạn vào Châu Âu.
Trong thời gian qua, chính phủ Ba Lan đã ra lệnh mạnh tay đàn áp di dân bao gồm lệnh khẩn cấp khiến các nguồn cung cấp phẩm vật cứu trợ cho người di dân không đến tay họ được. Ba Lan cũng thông qua quy định mới cho phép cảnh sát tảng lờ yêu cầu xin tỵ nạn và trục xuất ngay lập tức những di dân này trở lại đất của Belarus bất kể tình trạng di dân của họ như thế nào. Riêng trong tháng 10 vừa qua đã có ít nhất 17 ngàn người di dân bị ngăn chặn không cho vào đất Ba Lan.
Vào tối Thứ Hai qua, nhiều di dân đã phải cắm trại ngay biên giới Belarus và Ba Lan vì không thể băng qua, làm người ta liên tưởng đến hình ảnh của di dân vùng Châu Mỹ La Tinh bị chặn ở biên giới Mexico. Những di dân tìm cách vào Châu Âu hôm nay là người Iraq gốc Kurd, Syria, Afghanisan, người Cameroon, Congo, đa phần đều là những quốc có tình trạng kinh tế tệ hại và khủng hoảng chính trị. Nhờ chính phủ Belarus thả lỏng, nên thay vì sử dụng đường biển nguy hiểm, họ tìm cách bay vào Belarus rồi đi bộ đến biên giới Ba Lan, nhưng với các quy định kiểm soát nghiêm ngặt mới của Ba Lan, xem ra khó lòng họ có thể vào được Ba Lan để bay đến Đức.
Hôm nay các tổ chức phi chính phủ đang quan tâm đến người di dân và xin phép Ba Lan cho phép đưa vật phẩm cứu trợ cho di dân đang cắm trại ở biên giới với nguy cơ họ kiệt sức, nhất là các gia đình có trẻ em. Châu Âu cũng đang cân nhắc đón nhận số di dân này vì không muốn nhìn thấy tình trạng có thêm người tử vong vì muốn vào Châu Âu, mặt khác đang lên án nhà cầm quyền Belarus thả long biên giới gây nên tình trạng khủng hoảng di dân hiện nay. Hiện nay người di dân vẫn đang nuôi hy vọng các quốc gia Châu Âu đạt được thỏa hiệp với Ba Lan để cho phép họ vào biên giới rồi được phân phối theo diện tỵ nạn để vào các quốc gia Châu Âu.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài LSTV
