Kể từ khi lệnh cấm vận của Hoa Kỳ áp đặt lên Cuba từ thập niên 1950 đến nay, và nhất là khi khối xô viết sụp độ thập niên 1990, đảo quốc Cuba đã chìm đắm trong đói nghèo, mặc dù có nhiều lời ta thán nhưng việc người dân xuống đường biểu tình chống chế độ là điều vô cùng hiếm hoi, cho đến khi xảy ra đại dịch toàn cầu, ngay cả những quốc gia luôn sát cánh ủng hộ Cuba mạnh mẽ như Trung Quốc, Nga, kể cả Việt Nam cũng phải đặt trọng tâm lo cho dân của họ trước, vì thế các chương trình viện trợ cho Cuba đã bị đình trệ hoặc cắt giảm. Do đại dịch, doanh thu từ xuất cảng các mặt hàng chủ lực của Cuba đã tụt giảm đáng kể và khiến chính phủ thiếu hụt ngân sách để nhập cảng hàng hóa mà phải trả bằng đồng đô la Mỹ, dẫn đến tình trạng cả nước thiếu hụt mọi thứ, từ lương thực đến thuốc men, dầu hỏa. Cuba kiếm được ngoại tệ phần lớn nhờ vào du lịch, người dân Cuba cũng sống được nhờ doanh thu từ du khách, thế nhưng do đại dịch, 90% nguồn tiền do du lịch mang lại đã tan biến. Do thiếu tiền, tình trạng cúp điện hầu như liên tục hàng ngày, bệnh viện và nhà thuốc không có những thuốc căn bản như trụ sinh hay aspirin. Chỉ những người dân Cuba nào may mắn có người thân ở nước ngoài gửi tiền về mới có đồng đô la để mua lương thực như gạo hay đậu, còn những người nghèo thì đói liên tục.
Chủ trương xã hội chủ nghĩa của Cuba hiện đã phá sản, nhưng vì quyền lực, đảng cộng sản Cuba vẫn tiếp tục lãnh đạo đất nước bằng bàn tay sắt, trong khi lại không đủ khả năng lo cho đời sống của người dân, dù ở mức thấp nhất, đại dịch Coronavirus rõ ràng đã là một giọt nước làm vỡ bờ sự tức giận của người dân Cuba và khiến họ phải xuống đường để trút cơn giận lên chế độ mà họ cho là cần phải thay thế nhằm giúp thay đổi đất nước nghèo đói Cuba.
Thế nhưng giới lãnh đạo Cuba thay vì đưa ra các kế sách cải tổ và đổi mới như Việt Nam trong thập niên 1990 đã làm, thì ngược lại, Cuba vẫn chủ trương con đường xã hội chủ nghĩa triệt để, đồng thời đổ lỗi cho Hoa Kỳ chịu trách nhiệm cho sự nghèo đói của Cuba hôm nay vì lệnh cấm vận. Tổng thống Miguel Bermudez bằng một hành động cứng rắn đã lên án cuộc biểu tình, nói với người biểu tình rằng, họ sẽ phải dẫm lên xác chết nếu muốn thực hiện một cuộc cách mạng. Trên trang nhất của tờ Granma, cơ quan ngôn luận chính của đảng cộng sản Cuba, vào sáng Thứ Hai, người dân đọc được hàng tựa ngay trên trang nhất “Chúng ta sẽ làm bằng mọi thứ và sẽ ra đường để chiến đấu”, ý nói là đảng cộng sản Cuba sẽ không lùi bước trước cuộc biểu tình phản đối của người dân.
TT Bermudez kêu gọi người dân hãy thêm kiên nhẫn vì chính phủ đang tìm cách cải thiện kinh tế, nhưng ông lại gọi cuộc biểu tình của hàng ngàn người Cuba ở thủ đô Havana là do bàn tay của Mỹ khích động, vì Hoa Kỳ luôn muốn thay đổi chế độ Cuba.
Tại các thành phố lớn nơi có đông người Cuba cư ngụ, điển hình là tại Miami tiểu bang Florida, hàng ngàn người cũng xuống đường bày tỏ sự ủng hộ cho người trong nước và kêu gọi lật đổ chế độ Cộng sản. Người Cuba ở Argentina và các quốc gia Châu Mỹ La Tinh cũng bày tỏ sự ủng hộ cho cuộc biểu tình. TT Joe Biden lên tiếng gọi chính quyền Cuba là kẻ độc tài toàn trị, khẳng định người dân Mỹ luôn sát cánh với những người Cuba bị trù dập và luôn tranh đấu cho một đất nước Cuba tự do và dân chủ. Quan điểm của TT Biden rõ ràng có phần khác so với TT Obama, khi ông Obama là người tổng thống đầu tiên dỡ bỏ lệnh cấm vận một phần trong nỗ lực tìm kiếm sự hòa giải với Cuba. Tuy nhiên sang đến thời TT Trump, ông đã trở lại với lệnh cấm vận cũ.
Để thi hành chính sách trừng trị triệt để nhắm vào những người biểu tình mà thế giới cộng sản hay gán tội âm mưu lật đổ chính quyền, chính phủ Cuba ra lệnh cho hàng ngàn cảnh sát và an ninh tuần tra trên đường phố và dập tắt mọi âm mưu xuống đường biểu tình trở lại.
Hoàng Trọng Thụy tường trình cho đài Little Sài Gòn TV